Soms wordt er gebruikgemaakt van een grasopbaring, ook wel koelen met graszoden genoemd. Het wordt gebruikt als alternatief voor een koelplaat tijdens een opbaring. Om eerlijk te zijn: ik snapte er tot voor kort niets van, en ik geloofde er daardoor al helemaal niet in.
Vanaf het moment van overlijden tot aan de uitvaart wordt een lichaam geconserveerd. Het lichaam wordt gekoeld zodat er geen onwenselijke luchtjes ontstaan. Thanatopraxie is daar ook een voorbeeld van. De ontbinding wordt uitgesteld door de bacteriën in het lichaam als het ware te versuffen. Koelen met graszoden wordt als alternatief genoemd. Wat op zich gek is: bij mijn weten zijn graszoden er al iets langer dan koelplaten. Het is maar net welk perspectief je hebt.
Hoe werkt een grasopbaring? Iemand wordt opgebaard op een opbaarplank of in een uitvaartkist. Daaronder, op de grond, leg je graszoden. Deze geef je drie keer per dag water, bij voorkeur regenwater met wat rozemarijn erdoor. Doordat het gras groeit — door de levenskracht van het gras — onttrekt het energie en warmte uit de kamer, waardoor je het lichaam op een natuurlijke manier koelt. Je hebt geen geluid van een koelplaat, geen elektrisch veld, en belangrijker nog: de sfeer en geur in de ruimte wordt er anders door.
De graszoden pasten niet bij mijn visie. Je wilt een lichaam goed koelen of de bacteriegroei tijdelijk stopzetten. We willen geen verkleuring zien tot aan de uitvaart, en al helemaal niets ruiken. Hoe kun je nou een lichaam tot de wenselijke temperatuur koelen door een paar graszoden op de grond te leggen? Dat gaat toch nooit werken.
Heel lang ben ik op zoek geweest naar een antwoord. Met navragen en googelen kwam ik niet verder. Mijn conclusie was: dat zal wel niets zijn. Tot een paar maanden geleden een collega een familie begeleidde die kozen voor een grasopbaring. Dat was mijn kans; dat wilde ik zien.
En zoals je het verwacht, zo was het ook. Een uitvaartkist met graszoden eronder. De sfeer in de kamer was heel rustiek. Het verzorgende aspect van de opbaring was voelbaar. Je wilt geen kruipende of vliegende beestjes uit het gras op je geliefde, dus er was een sluier over haar hoofd gelegd. Terwijl het praktisch bedoeld was, was het vertederend.
Er was nog meer. Er werd regenwater gebruikt en geen kraanwater. Ook wilde meneer niet dat het lichaam van zijn vrouw werd aangeraakt, maar daar kreeg ik niet gelijk antwoord op. Gelukkig mocht ik later samen met mijn collega bij de mensen op bezoek die de opbaring hadden verzorgd. En wat blijkt: er speelt nog veel meer. Er is meer om rekening mee te houden, en dat heeft antwoord gegeven op mijn vragen.
Antroposofie is gericht op de eenheid van mens, natuur en kosmos. Deze leer ziet sterven niet als een einde, maar als een overgang. De mens bestaat uit vier lagen. Het fysieke lichaam wordt na overlijden losgelaten, en het etherlichaam lost langzaam op. In de antroposofische gedachte keert de ziel na de dood terug naar de geestelijke wereld, waar zij verder ontwikkelt. Die overgang of transitie wil je begeleiden of zo voorspoedig mogelijk laten verlopen. Dan past het niet om een lichaam op een koelplaat te leggen met een elektronisch veld eromheen. Je wilt dat een lichaam doet wat het moet doen. Dat verklaart het gebruik van regenwater, want dat is energetisch veel vitaler. Ondanks dat je heel veel van iemand houdt en graag nog een knuffel wilt geven, gebeurt dat niet. De gedachte is dat de transitie verstoord wordt wanneer je een lichaam van een overledene nog een keer aanraakt.
Het gaat er dus helemaal niet om of een lichaam gekoeld wordt naar vier graden. Het is niet belangrijk of er verkleuring of een geurtje ontstaat. Je wilt de overgang naar de volgende fase zo goed mogelijk begeleiden. Dat is een hele andere invalshoek, en die visie heeft mijn vragen beantwoord.
Een grasopbaring werkt zeker wel, alleen op een heel andere manier. Werkt het voor iedereen en in elke situatie? Nee, zeker niet. Er is voor elke vraag een antwoord, maar elk antwoord past ook niet bij elke vraag.
Meer weten over Bohemen? Volg ons op Insta
